Không có một mốc chính xác để ghi lại lịch sử ra đời của bún chả cũng chưa biết món ăn này được sáng tạo bởi ai. Chỉ biết rất lâu rồi, từ thế hệ này sang thế hệ khác của người Hà Nội vẫn quen thuộc với bún chả và coi đây là một món ăn không thể thiếu trong đời sống ẩm thực thường ngày.

Bún chả bao gồm 3 phần chính là nước chấm, chả nướng và bún. Một suất bún chả có ngon hay không được quyết định phần lớn bởi nước chấm. Nước chấm bún chả được pha đầy đủ chua, cay, mặn, ngọt với mắm, giấm, đường, tỏi, ớt cùng lượng phù hợp tùy vào người pha chế, trong bát nước chấm luôn có thêm nộm gồm đu đủ xanh, cà rốt hay nhiều nơi có cả giá đỗ. Chả nướng có 2 loại là chả miếng và chả viên, thường thì chả miếng sẽ được làm từ thịt ba chỉ để thịt có độ mềm và ngọt nhất định, chả viên được nặn thành khối tròn bằng khoảng ¼ lòng bàn tay, tẩm ướp và nướng dưới bếp than củi đỏ hồng. Bún trong bún chả hiện nay thường là bún rối, tuy nhiên theo truyền thống thì bún con mới được sử dụng nhiều hơn cả.

Tuy có thể ăn được vào bất kì lúc nào trong ngày, nhưng người Hà Nội thường ăn bún chả vào bữa trưa. Đặc điểm chọn thời gian thưởng thức này được coi là một trong những nét độc đáo trong “nghệ thuật ẩm thực” của đất kinh kỳ đã hình thành từ xa xưa. Việc ngồi trên những bộ bàn ghế nhựa ngoài vỉa hè, xì xụp đĩa bún trắng tinh, mềm mịn bên tô mắm nóng ấm đỏ vàng dường như đã trở nên quá ư thường nhật với người Việt. Khách ăn bún chả gần như có đủ, từ già, trẻ, trai, gái, dù là dân công sở sơ mi quần Âu lịch lãm đến chị lao công mồ hôi ướt áo cũng đều ngồi thưởng thức món ăn này một cách ngon lành. Hương vị đậm đà của thịt nướng được tẩm ướp cẩn thận còn phảng phất chút hương than hoa quyến rũ lạ kỳ, ăn kèm với bún cùng nhiều loại rau sống tươi mát và nước chấm chua ngọt, thơm ngon. Tất cả gắn kết với nhau tạo nên một tổng thể hài hòa xuất sắc, khiến người ta chỉ cần nếm thử một lần thì có lẽ chẳng thể nào quên.

Bún chả muốn ăn ngon thì cũng cần ăn đúng cách. Người thủ đô thường bảo rằng, ăn bún chả đúng điệu là phải ăn kèm nhiều loại rau xanh như xà lách, rau thơm, tía tô… Gắp một đũa bún rồi nhúng vào bát nước chấm đầy ắp thịt nướng, thêm cả rau sống rồi thưởng thức hương vị hài hòa lan tỏa đầy thú vị.

Không khó khăn để có thể tìm được một hàng bún chả tại các góc phố của thủ đô Hà Nội, trong đó, có một số cửa hàng đã khá nổi tiếng, quen thuộc với thực khách như bún chả Đắc Kim ở Hàng Mành, bún chả Sinh Từ ở Tạ Quang Bửu, bún chả Duy Diễm ở Ngọc Khánh, bún chả Hương Liên ở Lê Văn Hưu, bún chả Ngọc Xuân ở Thụy Khuê, v.v.

Hiện nay, đã có thêm nhiều biến tấu cho bún chả tại Hà Nội và một số cửa hàng đã ít nhiều tạo nên phong cách khi thay đổi phương thức chế biến, thời gian thưởng thức như bún chả bọc lá chuối, bún chả kẹp que, bún chả ăn sáng, bún chả dấm sấu dấm me v.v.

Trong quyển “Hà Nội băm sáu phố phường”, nhà văn Thạch Lam đã tả về cái ngon khó cưỡng của bún chả như sau: “Có một ông đồ cuồng chữ ở nhà quê, một hôm khăn gói lên Hà Nội đã ứng khẩu đọc hai câu thơ khi ngửi thấy mùi khói chả: Ngàn năm bửu vật đất Thăng Long / Bún chả là đây có phải không?.” Còn nhà văn Vũ Ngọc Phan trong tác phẩm “Những năm tháng ấy” thì viết: “Hàng bún chả đỗ đâu là thơm nức ở đó, cô hàng bún chả quạt chả trên than hồng đựng trong cái hộp sắt tây, chả cháy xèo xèo, khói bay nghi ngút. Có ba xu hoặc năm xu là đã được ăn bún chả thơm ngon, nhà làm thì tốn hơn và kềnh càng lắm.”

Thế mới thấy, bún chả đối với người dân Hà thành không đơn thuần chỉ là một món ăn mà còn là một “nàng thơ” trong văn học, khiến cho ngay cả những vị tao nhân mặc khách, những tâm hồn lãng mạn nhất cũng phải mê say.

Hơn nữa, không chỉ vang danh quốc nội mà bún chả còn khiến những du khách quốc tế mê say và không ngừng nhắc tới. Vào năm 2016, bữa tối bún chả của Tổng thống Mỹ Barack Obama và đầu bếp Anthony Bourdain ở Hà Nội đã tạo ra một “hiệu ứng phi thường”. Một nhân vật nổi danh trong giới chính trị gia, và một nhân vật nổi tiếng trong giới ẩm thực gia, hai tâm hồn ấy sẽ cùng gặp nhau bên món… bún chả. Hình ảnh người đàn ông quyền lực bậc nhất thế giới ngồi ghế nhựa, ăn bún chả, uống bia lạnh với chiếc sơ mi trắng đơn giản mà lịch lãm tại Việt Nam đã trở thành một trong những điểm nhấn gây được ấn tượng mạnh nhất trong lòng quần chúng suốt thời gian dài sau đó. Cho đến hàng tuần sau, các tờ báo trong nước và quốc tế vẫn bàn luận về bữa ăn cũng như món bún chả bình dân nhưng có hương vị tuyệt vời ấy.

Cùng với phở, bánh mì và rất nhiều những món ăn truyền thống nổi danh khác, bún chả đang được cả thế giới nhắc đến như một đại diện mới của ẩm thực Việt Nam. Hầu như trong bảng xếp hạng những món ăn ngon trên thế giới của những tờ báo nổi danh như CNN hay Lonely Planet, bún chả đều nằm trong top đầu. Viết về món ăn này, những cây bút ẩm thực đều cho rằng, cái tinh tế mà bún chả của Việt Nam có thể khiến du khách nước ngoài ‘mê mẩn’, đó là nét văn hóa “vừa đủ” trong phần ăn truyền thống. Vừa đủ thịt – thịt cũng không quá nạc, không quá mỡ, vừa đủ rau, nước mắm và bún để bạn có thể hoàn thành bữa ăn mà không tạo “tội nghiệp” bỏ sót đồ ăn.

Bún chả đặc biệt theo cách của riêng mình, không quá phô trương nhưng đủ sức hấp dẫn từ chính sự đơn giản sẵn có. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, bún chả vẫn giữ được hương vị đặc trưng, giữ vững được vị trí là một trong những món ăn quốc hồn quốc túy của ẩm thực Việt.

Nguồn: wanderlusttips.com